Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Binalarda Enerji KullanımıMIM520337.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiYüksek Lisans
Dersin TürüSeçmeli @ Mimarlık ABD Bina Araştırma ve Planlama Yüksek Lisans Programı
Ders KategorisiUzmanlık/Alan Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimMimarlık Bölümü
Dersin Koordinatörü
Dersi Veren(ler)Çiğdem Polatoğlu
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıEnerji yurdumuzun petrol ve doğal gaz ile ithalatımızın en yüksek döviz giderlerinden birini teşkil etmektedir. Bunun yanı sıra yurdumuzda yapılan termik elektrik santralleri ve barajlar ise çok büyük maddi kaynaklar gerektirirken çevre üzerinde de olumsuz katkılara neden olmaktadırlar. Binalarda çeşitli enerji gereksinmeleri nedeniyle bu kaynakları birçok zaman savurganca tüketmektedir. Bu nedenle mimari tasarım binalara ilişkin enerji kullanımlarının en aza indirilmesi ve çevreye minimum zarar verilmesi açısından önem taşımaktadır. Bu nedenlerle, bu derste mimari tasarımın enerji kullanımlarını denetlemesi değerlendirilecektir.
Dersin İçeriğiBina Enerji Gereksinmeleri / Yapı Malzemesi Enerji Gereksinmeleri / Taşıyıcı Sistem Enerji Gereksinmeleri / Bina Yapım Enerjileri / Isıtma Enerjileri / Serinletme - İklimlendirme Enerjileri / Havalandırma enerjileri / Aydınlatma Enerjileri / Sirkülasyon Enerjileri / Ulaşım - Taşıma Enerjileri. Binalar nedeniyle oluşan enerji gereksinmeleri nelerdir. (Bu gereksinmeler hangi kaynaklardan sağlanmaktadır). Binalarda enerji gereksinmelerinin yüksek olduğu alanlar hangileridir. Yapı malzemesi hammadde üretimi, malzeme üretimi, enerji gereksinmeleri nelerdir. Bunların seçimleri, taşıyıcı sistem enerji gereksinmeleriyle ilişkileri nasıl olmaktadır. Yapıda taşıma enerjileri nasıl etkin olmaktadır. Bina yapımında hafriyattan beton dökümüne çeşitli alanlarda yer alan enerji gereksinmeleri ne şekilde olmaktadır. Bina kullanım enerjileri nelerdir. Bu enerjilerin artması ve azalması ne gibi faktörlere bağlıdır. Mimari tasarım bunlardan hangilerine ve ne şekilde etkili olabilmektedir. Kullanım sırasında harcanan enerjilerin önemli bölümünün yer aldığı ısıtma, serinletme, havalandırma, iklimlendirme, aydınlatma, düşey sirkülasyon, su sirkülasyonu, ulaşım/taşıma enerjilerine ilişkin özellikler nelerdir. Bunlar hangi enerji tür ve kaynaklarından sağlanmaktadır. Bunların azaltma ve artmaları hangi faktörlere bağlı olmaktadır. Mimari tasarımla bunların kontrolü ne ölçüde ve şekilde sağlanabilmektedir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Atherton, C.C., Coop, C.A., Legal Requirements for Environmental Impact Reporting, Ed. McEvoy III, J., Dietz, T., Handbook for Environmental Planning, The Social Consequences of Environmental Change, New York, 1977, John Wiley and Sons.
  • Berköz, E., Güneş Radyasyonu Etkisinin Optimizasyonu Açısından Binaların Yönlendiriliş Durumlarının Belirlenmesi, İTÜ, 1973, Istanbul
  • Blume, J. (Der.), Housing for the Future, Projects in Germany 1996, Internations, 1996, Bonn, Germany
  • Breustedt, W., Energy Systems and Urban Design, Discussion Following the Enlargen Example, Jerkbrant, C., Jonasson, K., (Der.), German Swedish Seminar on Intergrated Planning-Ecological Systems and Physical Planning, Stockholm, Swedish Council for Building Research, 1983.
  • Burberry, P., Building for Energy Conservation, London, Architectural Press, 1979.
  • England, G., Keynote Speech, Ed. F.A. Robinson, Environmental Effects of Utilizing More Coal, Royal Society of Chemistry, London, 1979.
  • Givoni, B., Man, Climate and Architecture, London, Applied Science Pub., 1981.
  • Griffin, C.E., Energy Conservation in Buildings: Technics for Economical Design, Wash., D.C., 1974, The Construction Specifications Inst.
  • Herzog, Thomas, ed. Solar Energy in Architecture and Urban Planning, Prestel, 1997, Munich
  • Hubbert, M.K., Introduction, Daets, D., Pantell, R.H., (Der.), Environmental Modellin: Analysis and Management, Pennsylvania, Dowden, Hutchinson and Ross, 1974.
  • Kafesçioğlu, R., Toprak Çağdaş Yapı Malzemesi, İlgi Extra.
  • Kafesçioğlu, R., Toydemir, N., Gürdal, E., Özüer, B., Yapı Malzemesi Olarak Kerpiçin Alçı ile Stabilizasyonu, TÜBİTAK Mag. 505, Araştırma Projesi, 1980, Ankara.
  • Kanca, A.C., Kırsal Alanlardaki Konutlarda En Ekonomik ve Pratik Isı Yalıtım Malzemelerinin Araştırılması, TÜBİTAK Mag. 505, Araştırma Projesi, 1980, Ankara.
  • Kegel, R.A., The Energy Intensity of Building Materials, Heating/Piping/Air Conditioning, June 1975.
  • Kenber, O., Enerji Nedeniyle Çevre Sorunu Oluşturulmaması İçin Konut Tasarımında Kullanılabilecek Bir Denetim Modeli, (Doktora Tezi), İTÜ, 1993, Istanbul
  • Knowles, R.L., Sun Rhythm Form, Mass., The MIT Press, 1981.
  • Knowles, R., Energy and Form, Mass. MIT Press, 1974.
  • Küçükdoğu, M.Ş., Konutlarda Görsel Konfor Gereksinmelerini Karşılamada Optimum Performans Gösteren Aydınlatma Sistemi, Toplu Konutlarda Mekan Standartları Paneli, (Tübitak Mag. 703), İstanbul, Yapı Endüstri Merkezi, 1989.
  • National Commission on the Environment, Choosing a Sustainable Future, Island Press, Wash. DC, 1993
  • Office of Technology Assessment, Residential Energy Conversation, Vol. I., Washington DC, U.S. Government Printing Office, 1979.
  • Olgyay, V., Olgyay, A., Solar Control and Shading Devices, Princeton, Princeton University Press, 1976.
  • Önel, H., Yapılarda Alınacak Önlemlerle Hava Kirliliğinin Azaltılması Üzerine Bir İnceleme, (Doçentlik Tezi), İDMMA, 1978, Istanbul
  • Steadman, P., Energy and Patterns of Land Use, Ed. Watson, D., Energy Conservation Through Building Design, 1979.
  • Steadmen, P., Energy Environment and Building, Cambridge, Cambridge University Press, 1975.
  • Steadman, P., Energy, Environment and Building Cambridge, Cambridge University Press, 1976.
  • Stein, R., Architecture and Energy, Anchor Press, New York, 1977.
  • Stein, R., Serber, D., Energy Required for Building Construction, Ed. D. Watson, Energy Required for Building Design, McGraw Hill, New York, 1979.
  • Summers, The Conversation of Energy, (Der.) Scientific American, Energy, San Francisco, W.H. Freeman and Comp., 1979.
  • Swedish Council for Building Resaearch, Energy Answers 87, Spangbergs Tryckeri, AB, Stockholm, 1988.
  • Swedish Council for Building Research, Energy in the Built Environment, Spangbergs, Tryckeri AB, Stockholm, Sweden, 1988
  • T.Ç.S.V., Türkiye'nin Yeni ve Temiz Enerji Kaynakları, T.Ç.S.V., Ankara, 1984.
  • The Solar Energy Research Institutions, New and Renewable Energy in the USA, Washington DC, U.S., Government Printing Office, 1981.
  • Twidell, J., Wier, T., Renewable Energy Resources, Cambridge, The University Press, 1986.
  • U.N. Centre for Human Settlements (Habitat), Earth Construction Technology, UNHABITAT, 1992, Nairobi, Kenya
  • UNCHS, Habitat, Technical Notes No. 12 August 1987
  • UNCHS (Habitat), Energy Efficiency in Building Materials Production, Technical Notes, No. 12, Aug. 1987.
  • U.N. Economic Commission for Europe, Environment and Energy, Oxford, Pergamon Press, 1979.
  • International Energy Agency, Paris, France, Passive Solar Commercial and Institutional Buildings, S.R. Hastings, Editor, ETH Zurich Swiss Federal Office of Energy, 1994
  • Prasad, D. & Snow, M., Designing with Solar Power, A Source Book for (BIPV), Images, 2005.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Tasarımın çevresel ve toplumsal sürdürülebilirlikle ilişkisini dikkate alma ve bu alanda proje ve araştırma becerisi edinme
  2. Mesleki yüksek lisansta mesleki uygulama yeterliliği için gerekli bilişsel ve pratik becerilerin kazanılması
  3. Kazanılan bilgi, kavrayış ve problem çözme becerilerini yeni ve alışılagelenin dışındaki ortamlarda, alanıyla ilgili daha geniş, disiplinler arası, çok disiplinli ve disiplinler üstü bağlamlar içerisinde uygulama becerisi

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Bina enerji gereksinmeleriNA
2Yapı malzemesi üretim enerjileri.NA
3Hammadde üretimi enerjileriNA
4Oluşum enerjisiNA
5Bina yapım enerjileriNA
6Isıtma/Serinletme/İklimlendirmeNA
7Ara Sınav NA
8HavalandırmaNA
9AydınlatmaNA
10Öğrenci sunumlarıNA
11Düşey sirkülasyonNA
12Su sirkülasyonuNA
13Ulaşım/taşimaNA
14Bina enerji gereklerinin azaltılma yöntemleriNA
15Öğrenci sunumlarıNA
16Final Sınav NA

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım1610
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev115
Sunum/Jüri115
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final130
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati163
Laboratuar00
Uygulama00
Arazi Çalışması00
Sınıf Dışı Ders Çalışması00
Derse Özgü Staj00
Ödev160
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği00
Projeler00
Sunum / Seminer137
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)140
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)140
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok