Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Yöntem FelsefeleriEGT610637.5300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz, Bahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiDoktora
Dersin TürüSeçmeli @ Eğitimi Bilimleri ABD Eğitim Programları ve Öğretim Doktora Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimEğitim Bilimleri Bölümü
Dersin KoordinatörüVefa Taşdelen
Dersi Veren(ler)İbrahim KOCABAŞ
Asistan(lar)ıDeniz Canca
Dersin AmacıYöntem Felsefeleri, bilimsel yöntem anlayışının düşünce tarihi içindeki evrimini ele almayı amaçlayan bir derstir. Farklı bilme tarzları (teorik, empirik), farklı alanlara (doğal alan, kültürel alan) ilişkin bilme tarzları ve bu tarzlar etrafında ortaya çıkan yöntem felsefelerinin anlaşılması, dersin başlıca amacını oluşturmaktadır.
Dersin İçeriğiBilgi anlayışının, Aristoteles’in mantık temelli bilgi anlayışından başlayarak; theoria, praxis, emperia, eikasia, historia kavramlarını kendi varlık alanlarıyla bağlantılı bir şekilde analiz ederek, Francis Bacon’a kadar seyrini ele aldıktan sonra, Yeniçağ biliminin temelini oluşturan Novum Organum adlı esere gelinir. Francis Bacon, bu eserle birlikte emperia’yı öne çıkaran bilimsel tutum, gerçeklik alanının bilgisine yönelir. Modern bilimin temelini oluşturan bu yöntemsel anlayış, Aristoteles’in mantık temelli bilme anlayışının yerine deneyi ve matematiği önceleyen bir yöntem anlayışı ortaya koyar. Öte yandan doğa bilimleri ve insan bilimleri ayrımından hareketle, insan bilimlerinin tarihsel gelişimi de ele alınacak, edebiyatın bir parçası olarak tarih yazıcılığından bir bilim olarak tarih bilimine gelen süreç ele alınacaktır. Bu bağlamda İbn Haldun ve Vico ele alınacak, oradan çağdaş sosyal bilimler felsefelerine geçiş yapılacaktır. Ders, bu içeriği ile bilim ve yöntem kavramları konusunda, düşüncenin tarihsel gelişimi bağlamında, bir birikim ve kavrayış gücü oluşturmayı amaçlar.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Aguste Comte, Pozitiviizmin İlmihali, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Aristoteles, Metafizik, Sosyal Yayınlar.
  • Bryan Magee, Karl Popper’ın Bilim Felsefesi ve Siyaset Kuramı
  • Doğan Özlem, Bilim, Tarih ve Yorum, İnkılap Yayınları.
  • Giambattista Vico, Yeni Bilim, Doğu Batı Yayınları.
  • Hans-Gorg Gadamer, Hakikat ve Yöntem, Paradigma Yayınları.
  • Hasan Aslan, Bilim Felsefesi, http://www.scribd.com/doc/75480541/
  • İbn Haldun, Mukaddime, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Michel Foucault, Bilginin Arkeolojisi, Birey Yayınları.
  • Paul Feyerabend, Yönteme Hayır, Ara Yayınları
  • P. Rabinow – W. Sullivan, Toplum Bilimlerinde Yorumcu Yaklaşım, Hürriyet V.
  • Platon, Devlet, Remzi Kitabevi.
  • Platon, Timaios, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
  • Şafak Ural, Bilim Tarihi, Çantay Yayınları.
  • Thomas Kuhn, Bilimsel Devrimlerin Yapısı, Kırmızı Yayınları.
  • Vefa Taşdelen, Hermeneutiğin Evrimi, Hece Yayınları.
  • Wilhelm Dilthey, Tin Bilimlerine Giriş, Paradigma Yayınları.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenci bilimsel düşüncenin doğuşunu tartışır.
  2. Öğrenci Theoria, praxis, emperia, eikasia, historia kavramlarını açıklar.
  3. Öğrenci Aristoteles’in bilim anlayışını tartışır.
  4. Öğrenci Aristoteles’in bilim anlayışının Hırıstiyan ve İslam dünyasındaki yansımalarını tartışır.
  5. Öğrenci İbn Haldun'un Mukaddime eserini inceler.
  6. Öğrenci Francis Bacon'un Novum Organum eserini inceler.
  7. Öğrenci Giambattista Vico'nun Yeni Bilim eserini inceler.
  8. Öğrenci Aguste Comte'un Pozitivizmin İlmihali eserini inceler.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Bilimsel düşüncenin doğuşu.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
2Theoria, praxis, emperia, eikasia, historia kavramları.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
3Aristoteles’in bilim anlayışı.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
4Aristoteles’in bilim anlayışının Hıristiyan dünyasındaki yansımaları.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
5Aristoteles’in bilim anlayışının İslam dünyasındaki yansımaları.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
6İbn Haldun ve Mukaddimeİlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
7Francis Bacon ve Novum Organumİlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
8Ara sınavı.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
9Giambattista Vico ve yeni bilim.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
10Aguste Comte ve Pozitivizmin İlmihali.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
11Sosyal Bilimler Felsefeleri Etrafında: Cladenius, Dilthey Husserlİlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
12Sosyal Bilimler Felsefeleri Etrafında: Gadamer, Derida Foucaultİlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
13Çağımızdaki Yöntem tartışmalarından bazı örnekler: Feyerabend, Kuhn, Popper, Gadamer - Ödevİlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
14Yöntem kavramı konusunda değerlendirmelerİlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
15Genel değerlendirme.İlgili kaynakların okunması, incelenmesi ve analizi
16Final sınavı.

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev115
Sunum/Jüri115
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar130
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati163
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması142
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler1010
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)115
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)130
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok