Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Anadolu ve Rumeli Ağızları SözvarlığıTDE431624200
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Türk Dili ve Edebiyatı Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimTürk Dili ve Edebiyatı Bölümü
Dersin KoordinatörüMehmet Ölmez
Dersi Veren(ler)Yakup Çelik
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıAnadolu ağızlarının leksik özellikleri, ağızlara özgü sözcükler, alınma sözcükler, eskicil sözcükler ve komşu yerel dillerle söz alış verişlerinin işlenmesi.
Dersin İçeriğiAnadolu ve Rumeli bölgesine ait ağızların Türk sözlükçüğüne ve Türkolojiye söz özellikleriyle katkısı, ağızların bu açıdan önemi.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Türkiye’de Halk Ağzından Derleme Sözlüğü 1963-1982). 12 Cilt, TDK Yay., Ankara.
  • Clauson, Sir Gerard, 1972: An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford.
  • Dankoff, Robert, James Kelly, 1982-1985: Mahmud al-Kašγarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dıwan Luγat at-Turk), I-III, Cambridge.
  • Dankoff, Robert, 1995: Armenian Loanwords in Turkish, Wiesbaden.
  • Doerfer, Gerhard, 1963-1975: Türkische und mongolische Elemente im Neupersischen, I-IV, Wiesbaden.
  • Radloff, Wilhelm, 1893-1911: Versuch eines Wörterbuches der Türk-Dialecte, I-IV, Sankt¬peterburg RÄSÄNEN, Martti, 1969: Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen, Helsinki .
  • Röhrborn, Klaus, 1977-1998: Uigurisches Wörterbuch. Sprachmaterial der vorislamischen türkischen Texte aus Zentralasien, 1-6, Wiesbaden .
  • Schönig, Claus, 2000: Mongolische Lehnwörter im Westoghusischen, Wiesbaden.
  • Tekin, Talât, 1969: “Zetacism and Sigmatism in Proto-Turkic”, Acta Orientalia Hungarica, 22: 51-80.
  • Tietze, Andreas (1999). Wörterbuch der griechischen, slavischen, arabischen und persichen Lehnwörter im Anatolischen Türkisch Anadolu Türkçesinde Yunanca, İslavca, Arapça ve Farsça Ödünçlemeler Sözlüğü, Derleyen: Mehmet Ölmez, Simurg Yay., İstanbul.
  • Tietze, Andreas. Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lügatı, I İstanbul 2002; II Wien 2009.
  • Tzitzilis, Christos (1987), Griechische Lehnwörter im Türkischen (mit besonderer Berücksichtigung der anatolischen Dialekte), Wien.
Opsiyonel Program Bileşenleri.

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Anadolu ve Rumeli ağızlarının temel söz alış verişlerini öğrenir.
  2. Batı dillerinden (İtalyanca vb) ağızlara giren sözleri tanır
  3. Yerli dillerden (Rumca, Ermenice vb) ağızlara giren sözleri kavrar.
  4. Farsça ve Arapçadan ağızlara giren sözleri öğrenir.
  5. Ağızlarda yaşayan eskicil sözcükleri öğrenir.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Dersin genel tanıtımı, yöntem, kaynaklarKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
2Anadolu ağızlarının sözvarlığı yönünden çeşitliliği, farklılığı ve zenginliği; temel sözclüklerin tanıtımı.Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
3Anadolu ağızlarındaki Rumca alıntılar ve bölgelere göre dağılımıKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
4Anadolu ağızlarındaki Ermenice alıntılar ve bölgelere göre dağılımıKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
5Anadolu ağızlarındaki Farsça alıntılar ve bölgelere göre dağılımıKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
6Anadolu ağızlarındaki Arapça alıntılar ve bölgelere göre dağılımıKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
7Anadolu ağızlarındaki çeşitli dillere ait alıntılar ve bölgelere göre dağılımıKonuyla ilgili kaynakların araştırılması
8Ara sınavSınava hazırlık
9Anadolu ağızlarındaki eskicil sözcükler ve bölgelere göre dağılımı (Ege)Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
10Anadolu ağızlarındaki eskicil sözcükler ve bölgelere göre dağılımı (Karadeniz)Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
11Anadolu ağızlarındaki eskicil sözcükler ve bölgelere göre dağılımı (Rumeli)Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
12Anadolu ağızlarındaki eskicil sözcükler ve bölgelere göre dağılımı (Çukurova)Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
13Anadolu ağızlarındaki eskicil sözcükler ve bölgelere göre dağılımı (Doğu Anadolu)Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
14Anadolu ağızlarındaki eskicil sözcükler ve bölgelere göre dağılımı (Güney Doğu Anadolu)Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
15Anadolu ağızlarındaki eskicil sözcükler ve bölgelere göre dağılımı (Suriye ve Irak ağızları)Konuyla ilgili kaynakların araştırılması
16Genel DeğerlendirmeSınava Hazırlık

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev120
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati142
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması145
Derse Özgü Staj
Ödev16
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)16
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)16
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok