Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Kimyasallar, Tehlikeleri ve Korunma Yolları KIM484235300
ÖnkoşullarYok
YarıyılGüz
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüSeçmeli @ Kimya Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimKimya Bölümü
Dersin KoordinatörüMahmure ÜSTÜN ÖZGÜR
Dersi Veren(ler)Emine KARAKUS
Asistan(lar)ı
Dersin Amacı Laboratuar ve üretim alanlarında meydana gelen kazaların çok düşük bir oranının teknik hatalardan %85’nin ise insan hatalarından kaynaklandığı istatiksel olarak ispatlanmıştır. Çalışılan madde hakkında bilgi eksikliği veya gerekli dikkatin gösterilmemesi ve yanlış alışkanlıklar kazalarda önemli bir rol oynamaktadır. Toplum ve çevre sağlığının korunması laboratuarda çalışan elemanların bu konuda bireysel olarak davranışları, bilgi ve becerileriyle doğrudan ilgilidir. Amacımız, öğrencilerimizin kimyasallar, tehlikeleri, güvenlik önlemleri ve korunma yöntemleri konularında bilgi edinmelerini sağlayarak, gerek öğrencilik gerekse iş ve günlük hayatlarında daha az hatalarla daha güvenli bir ortamda çalışmaları için bilgilendirmektir.
Dersin İçeriği1. Tehlikeli maddeler hakkında tanımlamalar 2. Kimyasal tehlikelerin tanımlanması 3. Tehlikeli maddelerin özellikleri 4. Zararlı ve tehlikeli kimyasalların sınıflandırılması • Patlayıcı yanıcı maddeler • Gazlar/Sıkıştırılmış gazlar • Korozif maddeler-oksitleyici maddeler • Patlayıcılar • Toksikolojik maddeler • Radyoaktif maddeler • Diğer tehlikeli maddeler 5. Maddelerin tehlikelilik özellikleri karşısında alınması gereken önlemler • Bazı maddelerin laboratuarda kullanılmalarında dikkat edilmesi gereken • Tehlike sınıfları ve semboller • Kimyasal maddelerin birbirleriyle temas etmemesi gereken kimyasallar • Atık kimyasalların depolanması ve atılması • Sıkıştırılmış gazların (basınçlı tüplerin) kullanımında dikkat edilecek kurallar) • Radyasyon ile çalışma kuralları • Acil tıbbi operasyonlar: ilk yardım/gerekli araç, gereç, malzeme, ekipman ve koruyucu teçhizat seçimi, hazırlanması, kullanılması
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • Öğretim üyesinin ders notlarından hazırlayacağı kitapçık, power-point sunum disketi ve çeşitli kaynaklardan derlenen derse kaynak olabilecek fotokopiler [1] Prof Dr. Mahmure Üstün Özgür,Kimyasallar ve Tehlikeleri Dersi Ders Notları, İş Sağlığı ve Güvenliğ Bölümü, Meslek Yüksek Okulu,YTÜ, 2004-2005 [2] Laboratuar Güvenliği, Prof. Dr. Handan Ak Çelik, 2004 [3] Prof. Dr. Lale ZOR, 17. ve 19. Ünite, Ders Notları, AÖF, Anadolu Üniversitesi, 2004 [4] Dr. Kemal Akın ve Dr. Salih Cesur, Laboratuar Güvenliği Ders Notları, Ankara Üniversitesi, 2004 [5] Arama ve Kurtarmaya Giriş, SarTech III AKUT-Eğitim Birimi Yayınları, 2003 [6] İTÜ, Kimya Metalurji Fakültesi, Kimya Hijyen Planı, 2003 [7] T.A.M.T. Toplum Afet Müdahale Takımı Kursiyer Kitabı, AKUT,2001 [8] Toxic and Hazardous, Industrial Chemicals Safety Manual,, The International Technical Information Instıtute, 1978 [9] Temel İlkyardım Uygulamaları İlkyardım Kitabı, AKUT-Tıbbi Lojistik Birimi,2002 [10] Basında çıkan kimyasal kaynaklı fabrika, tanker, vb. yangın, kaza, vb. dökümanlar
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenciler dönem sonunda kimyasallar, tehlikeleri ve güvenlik önlemleri, yapılacak acil yardımlar konularında bilgilenecektir. Böylece öğrencilik, ev ve iş hayatlarında daha bilinçli dolayısıyla da daha güvenli çalışacaklar.
  2. Öğrenciler laboratuarda bulundukları zaman olan laboratuar pratikleri ve bitirme ödevi çalışmaları sırasında kendisinin ve çevresinin güvenliğini sağlamak, önlemini almak , sağlık mensuplarına doğru bilgi verme konularında bilgilenir. Yardım gelinceye kadar doğru ve etkili yardım yapmayı öğrenir.
  3. Öğrenciler güvenlik Bilgi Formlarının (MSDS) hazırlanmasını öğrenir
  4. Öğrenciler laboratuar eğitiminin gerekliliği, uyulması gereken başlıca güvenlik standartları, acil durumlarda uyulması gereken kuralllarla ilgili temel bilgilere sahip olacaklardır.
  5. Öğrenciler bu ders ile kazanacakları en önemli bilgi doğru kullanılmadığı zaman kimyasalların ve oluşan ürünlerin tehlikelerinin ne kadar ciddi boyutlarda olabileceğidir

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Tehlikeli maddeler hakkında tanımlamalar Kimyasal tehlikenin tanımlanması Öğretim üyesinin ders notları ve sunumları
2Tehlikeli maddelerin özellikleriÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
3Zararlı ve tehlikeli kimyasalların sınıflandırılması, • Patlayıcı yanıcı maddeler • Gazlar/Sıkıştırılmış gazlar Öğretim üyesinin ders notları ve sunumları
4• Korozif maddeler-Oksitleyici maddeler • Patlayıcılar Öğretim üyesinin ders notları ve sunumları
5• Toksikolojik maddeler • Radyoaktif maddeler • Diğer tehlikeli maddeler Öğretim üyesinin ders notları ve sunumları
6Maddelerin tehlikelilik özellikleri karşısında alınması gereken önlemlerÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
7• Bazı maddelerin laboratuarda kullanılmalarında dikkat edilmesi gereken hususlar • Tehlike sınıfları ve semboller Öğretim üyesinin ders notları ve sunumları
8Ara Sınav -----
9Kimyasal maddelerin depolanması • Birbirleriyle temas etmemesi gereken kimyasallar Öğretim üyesinin ders notları ve sunumları
10Atık kimyasalların depolanması ve atılmasıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
11Sıkıştırılmış gazların (basınçlı tüplerin) kullanımında dikkat edilecek kurallarÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
12Radyasyon ile çalışma kurallarıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
13Acil ilk yardım/gerekli araç gereç, malzeme, ekipman ve koruyucu teçhizat seçimi, hazırlanması, kullanılmasıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
14Kimyasalların Güvenlik Bilgi Formlaının (MSDS)HazırlanmasıÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
15UygulamalarÖğretim üyesinin ders notları ve sunumları
16FinalSınavı--------------

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım16
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri120
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final140
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati143
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması164
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer115
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)110
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok