Ders AdıKodu Yerel KrediAKTS Ders (saat/hafta)Uygulama (saat/hafta)Laboratuar (saat/hafta)
Türkiye Siyaseti IISBU330234300
ÖnkoşullarYok
YarıyılBahar
Dersin DiliTürkçe
Dersin SeviyesiLisans
Dersin TürüZorunlu @ Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Lisans Programı
Seçmeli @ İktisat Lisans Programı
Ders KategorisiTemel Meslek Dersleri
Dersin Veriliş ŞekliYüz yüze
Dersi Sunan Akademik BirimSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü
Dersin Koordinatörü
Dersi Veren(ler)Kenan Aydın
Asistan(lar)ı
Dersin AmacıBu ders, çok partili hayata geçilen İkinci Dünya Savaşı sonrasından günümüze kadar uzanan bir dönemde, Türkiye siyasetinin temel toplumsal dinamiklerini, temel çatışma eksenlerini, tarihsel süreklilikleri ve kopuşları ve temel sorun alanlarını kuramsal ve tarihsel bir perspektifle analiz etmeyi hedeflemektedir.
Dersin İçeriği“Türkiye Siyaseti I” dersinin devamı niteliğindeki bu ders İkinci Dünya Savaşı sonrası çok partili siyasal hayata dönüş sürecinden günümüze kadar olan dönemi kapsamaktadır. Dersin yapısı ve içeriği tarihsel olguların kronolojik bir anlatımından ziyade söz konusu dönemde Türkiye’de siyasal alanın ve sosyo-politik iktidar ilişkilerinin şekillenişini toplumsal sınıflar, sosyo-kültürel kimlikler, toplumsal cinsiyet ve toplumsal ve siyasal hareketler eksenleri üzerinden analitik olarak incelemeye yöneliktir.
Ders Kitabı / Malzemesi / Önerilen Kaynaklar
  • - AHMAD, Feroz (2006), Bir Kimlik Peşinde Türkiye, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları. - KEYDER, Çağlar (1993), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yay.. - MÜTEVELLİOĞLU Nergis, SÖNMEZ Sinan (der.) (2009), Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay.. 1. HAFTA: Savaş, Sınıflar ve Siyaset: Çok partili siyasal yapıya dönüş - KARAÖMERLİOĞLU, M. Asım (2006) “Türkiye’de Çok-Partili Demokrasiye Dönüşün Toplumsal Dinamikleri”, Toplum ve Bilim, Sayı 106, ss. 174-191. - KARAÖMERLİOĞLU, M. Asım (1998), “Bir Tepeden Reform Denemesi: “Çiftçiyi Topraklandırma Kanunun” Hikâyesi”, Birikim, Sayı 107, Mart 1998, ss. 31-47. - AKTAR Ayhan (1996), “Varlık Vergisi ve İstanbul”, Toplum ve Bilim, Sayı 71, ss. 97-147. 2. HAFTA: Demokrat Parti Dönemi ve 27 Mayıs Askeri Darbesi - KEYDER, Çağlar (1993), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yay., ss. 163-194. - DEMİREL, Tanel (2005), “Demokrat Parti”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 7 Liberalizm, İletişim Yay., ss. 480-529. - AKÇA, İsmet (2010), “Ordu, Devlet ve Sınıflar: 27 Mayıs 1960 Darbesi Üzerinden Alternatif Bir Okuma Denemesi”, Evren Balta Paker ve İsmet Akça (der.), Türkiye’de Ordu, Devlet ve Güvenlik Siyaseti, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, 2010, ss. 351-406. 3. HAFTA: İthal İkameci Sanayileşmeye Dayalı Birikim Stratejisi - KEYDER, Çağlar (1993), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İletişim Yay., ss. 195-265. 4. HAFTA: İşçi sınıfı ve sosyalist hareket - CİZRE-SAKALLIOĞLU, Ümit (1992), “Labour and State in Turkey: 1960-80”, Middle Eastern Studies, 28/4, ss. 712-728. - DOĞAN, M. Görkem (2008), “Türkiye’de Örgütlü Emek Hareketinin Tarihi Üzerine”, Y. Doğan Çetinkaya (der.), Toplumsal Hareketler. Tarih, Teori ve Deneyim, İletişim Yay., ss. 285-316. - AYDINOĞLU, Ergun (2006) “Türkiye Sosyalist Solunun Mak’us Talihi: Bir Yorumlama Denemesi”, Burak Ülman-İsmet Akça (Yay.Haz.), İktisat, Siyaset, Devlet Üzerine Yazılar. Prof. Dr. Kemali Saybaşılı’ya Armağan, Bağlam yay., ss. 313-336. 5. HAFTA: Muktedirlerin Siyaseti: Merkez Sağ, Merkez Sol ve Faşist Hareket - AĞTAŞ, Özkan (2007), “Ortanın Solu: İsmet İnönü’den Bülent Ecevit’e”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 8 Sol, İletişim Yay., ss. 194-221. - DEMİREL, Tanel (2005), “Adalet Partisi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 7 Liberalizm, İletişim Yay., ss. 548-583. - CAN, Kemal (2003), “Ülkücü Hareketin İdeolojisi”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 4 Milliyetçilik, İletişim Yay., ss. 663-685. 6. HAFTA: 12 Eylül Askeri Darbesi ve Sonrasında Militarizasyon - ÖNGEN, Tülin (2004) “Türkiye’de Siyasal Kriz ve Krize Müdahale Stratejileri: “Düşük Yoğunluklu Çatışma”dan “Düşük Yoğunluklu Uzlaşma” Rejimine”, Neşecan Balkan-Sungur Savran (der.), Sürekli Kriz Politikaları. Türkiye’de Sınıf, İdeoloji ve Devlet, Metis Yay., ss. 76-104. - BAYRAMOĞLU, Ali (2004), “Asker ve Siyaset”, Ahmet İnsel-Ali Bayramoğlu (der.), Bir Zümre Bir Parti Türkiye’de Ordu, Birikim Yayınları, ss.82-118. 7. HAFTA: Neoliberal Kapitalizm ve Sınıflar I - SÖNMEZ, Sinan (2009), “Türkiye Ekonomisinde Neoliberal Dönüşüm Politikaları ve Etkileri”, Nergis Mütevellioğlu-Sinan Sönmez (Der.), Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, Bilgi Üniversitesi Yay., ss. 25-75. - BUĞRA, Ayşe – Osman SAVAŞKAN (2010), “Yerel sanayi ve bugünün Türkiyesi’nde iş dünyası”, Toplum ve Bilim, 117, ss. 92-123. 8. HAFTA: Neoliberal Kapitalizm ve Sınıflar II - AKDEMİR, Nevra ve Aslı ODMAN (2008), “Tuzla Tersaneler Bölgesi’nde Örülen ve Üstü Örtülen Sınıfsallıklar”, Toplum ve Bilim, Sayı 113, 49-89. - ATILGAN Saniye (2007), “Evden İçeri Bir Ev: Ev-Eksenli Üretim ve Kadın Emeği”, Birikim, Sayı 217, Mayıs, ss. 134-140. - ATV Grevcileriyle Röportajlar, Express, Sayı 92, 2009/2. - Tütün Piyasasında Yaşanan Değişimler (Ebru Kayaalp ile Röportaj) ve Tekel İşçileriyle Röportajlar, Express, Sayı 102, 2010/1. - KENDİR, Hülya (2003), “Küreselleşen Tarım ve Türkiye’de Tarım Reformu”, Praksis, Sayı 9, ss. 277-300. - Abdullah Aysu’yla Küreselleşme ve Tarım Politikaları Üzerine Söyleşi, Express, 2008/9-10. 9. HAFTA: Yeni Sağ Siyaset ve Hegemonya - TÜNAY, Muharrem (2002), “Türk Yeni Sağının Hegemonya Girişimi”, Praksis, Sayı 5, ss. 177-198. - TAŞKIN Yüksel (2006), “Türkiye Sağı’nı Anlamak: Soğuk Savaş ve Sonrası İçin Bir İzah Denemesi”, Burak Ülman-İsmet Akça (Yay.Haz.), İktisat, Siyaset, Devlet Üzerine Yazılar. Prof. Dr. Kemali Saybaşılı’ya Armağan, Bağlam yay., ss. 337-353. - BORA, Tanıl (2005), “Turgut Özal”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 7 Liberalizm, İletişim Yay., ss. 589-601. 10. HAFTA: Neoliberal Dönemde Devlet - BAYRAMOĞLU ÖZUĞURLU, Sonay (2009), “Türkiye’de Devletin Dönüşümü: Parlamenter Popülizmden Piyasa Despotizmine”, Nergis Mütevellioğlu Sinan Sönmez (der.), Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yay., ss. 261-302. - BERKSOY, Biriz (2007), “Neoliberalizm ve Toplumsalın Yeniden Kurgulanması: 1980 Sonrası Batı’da ve Türkiye’de Polis Teşkilatları ve Geçirdikleri Yapısal Dönüşüm”, Toplum ve Bilim, sayı 108, 35-65. - SAVAŞKAN, Osman (2009), “Neoliberalizm ve Yeni Sosyal Politika Ortamı: Türkiye’de Çalıştırma (Workfare) Programları ve Emek Piyasaları”, Yüksel Akkaya vd. (ed.), Türkiye’de Neoliberalizm, Demokrasi ve Ulus Devlet. 10. Sosyal Bilimler Kongresi Metinleri, Yordam Kitap, ss. 205-223. 11. HAFTA: Siyasal İslam ve Refah Partisi - GÜLALP, Haldun (2003) “Küreselleşme ve Siyasal İslam: Refah Partisi’nin Toplumsal Tabanı”, “Refah Partisi’nin Yükselişi”, “Türkiye’de Demokrasi Kıtlığı: Refah Partisi Döneminin Öğrettikleri”, Kimlikler Siyaseti. Türkiye’de Siyasal İslamın Temelleri, Metis Yay., ss. 41-75, 92-115. 12. HAFTA: Adalet ve Kalkınma Partisi - ATAAY, Faruk – KALFA, Ceren (2009), “Neoliberalizmin Krizi ve AKP’nin Yükselişi”, Nergis Mütevellioğlu-Sinan Sönmez (Der.), Küreselleşme, Kriz ve Türkiye’de Neoliberal Dönüşüm, Bilgi Üniversitesi Yay., ss. 303-333. - YILDIRIM, Deniz (2009), “AKP ve Neoliberal Popülizm”, İlhan Uzgel ve Bülent Duru (Der.), AKP Kitabı Bir Dönüşümün Bilançosu, Phoenix Yayınevi, ss. 66-107. - AKÇA, İsmet– Evren BALTA PAKER (2011), “Beyond Military Tutelage? Analyzing Military Politics under the Justice and Development Party Government”, E.S. Canan-Sokullu (ed.), Debating Security: Challenges and Changes for Turkey in the 21st Century, Maryland: Lexington. 13. HAFTA: Türk-Kürt Sorunu -YEĞEN, Mesut (2006), Müstakbel Türk’ten Sözde Vatandaşa. Cumhuriyet ve Kürtler, İletişim Yay., 29-45, 117-143. - BOZARSLAN Hamit (2003), “Kürd Milliyetçiliği ve Kürd Hareketi (1898-2000)”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Cilt 4 Milliyetçilik, İletişim Yay., İstanbul, ss. 841-870. - BALTA PAKER Evren (2010), “Dış Tehditten İç Tehdide: Türkiye’de Doksanlarda Ulusal Güvenliğin Yeniden İnşası”, Evren Balta Paker ve İsmet Akça (der.), Türkiye’de Ordu, Devlet ve Güvenlik Siyaseti, Bilgi Üniversitesi Yay., 2010, 407-431. 14. HAFTA: Toplumsal Cinsiyet ve Siyaset - UÇAN, Sevgi (2004), “İkinci Dalga Feminizmin açtığı alan: Demokratikleşmeden AB’ye”, Birikim, Sayı 184-185, ss. 113-121. - DEDEOĞLU, Saniye (2004), “Sindrella’nın Pazara Yolculuğu. Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Aile ve Kadının İşgücüne Katılımı Üzerine Bir Deneme”, Neşecan Balkan, Sungur Savran (der.), Neoliberalizmin Tahribatı. Türkiye’de Ekonomi, Toplum ve Cinsiyet, Metis Yay., ss. 254-274. - BORA, Aksu ve İlknur ÜSTÜN (2005), “Sıcak Aile Ortamı” Demokratikleşme Sürecinde Kadın ve Erkekler, TESEV Yayınları, ss. 13-41, 67-85; 88-94.
Opsiyonel Program BileşenleriYok

Ders Öğrenim Çıktıları

  1. Öğrenciler - Türk siyasal hayatının temel dinamiklerini, süreçlerini ve tarihsel gelişimini analiz edecek bilimsel yaklaşıma sahip olacaklar;
  2. - Türk siyasal hayatının analizini sosyal sınıflar, kimlikler ve toplumsal cinsiyet ile ilişki içinde analiz edecekler;
  3. - Türk siyasal hayatına ilişkin tarihsel ve kuramsal bir perspektifle ampirik bilgiye sahip olacaklar;
  4. - Sınıf, kimlik, toplumsal cinsiyet, devlet, siyasal ideolojiler, siyasi partiler, siyasi rejimler vb. temel siyaset bilimi kavramlarını Türkiye tarihi üzerinden kullanmayı öğrenecekler.

Haftalık Konular ve İlgili Ön Hazırlık Çalışmaları

HaftaKonularÖn Hazırlık
1Savaş, Sınıflar ve Siyaset: Çok partili siyasal yapıya dönüş - KARAÖMERLİOĞLU, M. Asım (2006) ss. 174-191. - KARAÖMERLİOĞLU, M. Asım (1998), 1998, ss. 31-47. - AKTAR Ayhan (1996), ss. 97-147.
2Demokrat Parti Dönemi ve 27 Mayıs Askeri Darbesi - KEYDER, Çağlar (1993), ss. 163-194. - DEMİREL, Tanel (2005), ss. 480-529. - AKÇA, İsmet (2010), ss. 351-406.
3İthal İkameci Sanayileşmeye Dayalı Birikim Stratejisi - KEYDER, Çağlar (1993), ss. 195-265.
4İşçi sınıfı ve sosyalist hareket - CİZRE-SAKALLIOĞLU, Ümit (1992), ss. 712-728. - DOĞAN, M. Görkem (2008), ss. 285-316. - AYDINOĞLU, Ergun (2006) ss. 313-336.
5Muktedirlerin Siyaseti: Merkez Sağ, Merkez Sol ve Faşist Hareket - AĞTAŞ, Özkan (2007), ss. 194-221. - DEMİREL, Tanel (2005), ss. 548-583. - CAN, Kemal (2003), ss. 663-685.
612 Eylül Askeri Darbesi ve Sonrasında Militarizasyon- “Otorite Bunalımı ve 12 Eylül Darbesi”, 1988, s. 2358-2416. - BAYRAMOĞLU, Ali (2004), ss.82-118.
7Neoliberal Kapitalizm ve Sınıflar I- SÖNMEZ, Sinan (2009), ss. 25-75. - BUĞRA, Ayşe – Osman SAVAŞKAN (2010), ss. 92-123.
8Neoliberal Kapitalizm ve Sınıflar II- AKDEMİR, Nevra ve Aslı ODMAN (2008), 49-89. - ATILGAN Saniye (2007), ss. 134-140.
9Yeni Sağ Siyaset ve Hegemonya - AKÇA, İsmet (2011), ss. 25-36. - TÜNAY, Muharrem (2002), ss. 177-198.
10Neoliberal Dönemde Devlet - BAYRAMOĞLU ÖZUĞURLU, Sonay (2009), ss. 261-302. - BERKSOY, Biriz (2007), 35-65. - SAVAŞKAN, Osman (2009), ss. 205-223.
11Siyasal İslam ve Refah Partisi - GÜLALP, Haldun (2003), ss. 41-75, 92-115.
12Adalet ve Kalkınma Partisi - ATAAY, Faruk – KALFA, Ceren (2009), ss. 303-333. - YILDIRIM, Deniz (2009), ss. 66-107. - AKÇA, İsmet– Evren BALTA PAKER (2011).
13Türk-Kürt Sorunu -YEĞEN, Mesut (2006), ss. 29-45, 117-143. - BOZARSLAN Hamit (2003), ss. 841-870. - BALTA PAKER Evren (2010), ss. 407-431.
14Toplumsal Cinsiyet ve Siyaset - SANCAR, Serpil (2011), ss. 61-117. - DEDEOĞLU, Saniye (2004), ss. 254-274.
15Vize Sınavı
16Final Sınavı

Değerlendirme Sistemi

EtkinliklerSayıKatkı Payı
Devam/Katılım1610
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Derse Özgü Staj
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Ödev
Sunum/Jüri
Projeler
Seminer/Workshop
Ara Sınavlar140
Final150
Dönem İçi Çalışmaların Başarı Notuna Katkısı
Final Sınavının Başarı Notuna Katkısı
TOPLAM100

AKTS İşyükü Tablosu

EtkinliklerSayıSüresi (Saat)Toplam İşyükü
Ders Saati163
Laboratuar
Uygulama
Arazi Çalışması
Sınıf Dışı Ders Çalışması145
Derse Özgü Staj
Ödev
Küçük Sınavlar/Stüdyo Kritiği
Projeler
Sunum / Seminer
Ara Sınavlar (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)18
Final (Sınav Süresi + Sınav Hazırlık Süresi)18
Toplam İşyükü :
Toplam İşyükü / 30(s) :
AKTS Kredisi :
Diğer NotlarYok